Wanneer niet dringend het gezond verstand zegeviert, dan wordt in een periode van slechts enkele weken gedurende 10 dagen gestaakt(*). Het zou tevens de lakmoesproef moeten worden van de minimale dienstverlening die wettelijk is opgelegd. Er is ook duidelijk een versplintering van de syndicale krachten en het is te hopen dat de minimale dienstverlening brengt wat er van wordt verwacht. Feit is dat het spoorwegtoneel zoals het nu wordt opgevoerd, schabouwelijk is te noemen. Maar wat mij persoonlijk het meeste stoort, is dat blijkbaar niemand kan (of wil !) zeggen wat er precies aan de hand is. Drogredenen en halve waarheden vieren dan ook hoogtij.
Kern van het probleem is dat er bij het goederenspoorverkeer private spoorwegmaatschappijen actief zijn die primo (vooralsnog) beter betalen dan de openbare spoorwegmaatschappij NMBS en secondo dat die private spoorwegmaatschappijen er niet in slagen om zelf rechtstreeks vanuit de arbeidsmarkt voldoende en voldoende snel nieuwe treinbestuurders te rekruteren èn zelf op te leiden. Bijgevolg wordt er ruim gevist bij de reeds opgeleide en functionerende treinbestuurders van de NMBS, treinbestuurders die bij de private spoorwegmaatschappij zonder “tijdsverlies” onmiddellijk aan de slag kunnen.
Terwijl het beroep van treinbestuurder reeds een knelpuntberoep is, waarbij ook de NMBS zelf behoorlijk wat moeite ervaart om nieuwe treinbestuurders aan te werven, ziet de NMBS met lede ogen aan dat sommige van haar gekwalificeerde treinbestuurders vertrekken. Dit noodzaakte de NMBS om slechts enkele jaren geleden de opzegtermijn van treinbestuurders die ontslag willen nemen, op te trekken tot een volledig jaar. Daarenboven installeerde ze een “opleidingsvergoeding” die treinbestuurders aan de NMBS moeten betalen. Deze opleidingsvergoeding daalt jaarlijks om pas na een termijn van 10 jaar volledig uit te doven.
Dit kon bij de NMBS de uitval van treinbestuurders niet beletten. Die private spoorwegmaatschappijen nemen maar al te graag die opleidingsvergoeding over terwijl ook die opzegtermijn handig wordt omzeild door treinbestuurders die vanuit de NMBS bij hen komen aankloppen maar pas over een jaar beschikbaar zijn, een aanwervingsoptie te geven.
Anderzijds is er bij de treinbestuurders die momenteel bij de NMBS aan de slag zijn, gemor over het feit dat men bij particuliere maatschappijen voor hetzelfde werk een beduidend beter loon krijgt. Dit zette de NMBS en de twee grote vakbonden (**) er toe om een oplossing uit te werken die de uitval wat zou moeten stremmen en die in de vorm van premies een verbetering van het loon zou moeten inhouden. Dit resulteerde in een akkoord tussen spoorbonden en de NMBS.
Helaas bevat het akkoord enkele weeffouten waardoor voor sommige treinbestuurdersgroepen die beloofde verhoging niet overeenkomt met de vooraf kenbaar gemaakte simulaties en waarbij er voor sommige groepen zelfs nauwelijks of zelfs geen sprake is van een loonsverhoging. Waar in de grond de treinbestuurders van kleine treinbestuurdersdepots beter worden met het bereikte akkoord, is dit niet het geval voor de grotere treinbestuurdersdepots. Maar wel geldt voor iedereen de productiviteitsverhoging (in de vorm van het inleveren van vrije dagen) die aan dat akkoord vasthangt.
En ook al waren voor zowel de NMBS als de aan het overleg deelnemende vakbonden de initiële doelstellingen nobel, een en ander zorgt voor flink wat gemor op de werkvloer terwijl de twee grote spoorbonden hun vertrouwen vanuit de basis verder zien afkalven.
De kleinere vakbonden OVS en ASTB, die als het ware een staat van dienst zoals een walvis hebben (soms hoort men er lange tijd niets meer van en leidt de vakbond een sluimerend bestaan, maar wanneer het weer meezit, komen ze als een walvis boven water zwemmen), proberen het aanwezige ongenoegen bij de treinbestuurders te recupereren, wat nu leidt tot een opbod aan stakingsaanzeggingen.
De socialistische vakbond ACOD, die zoal behoorlijk militanter is dan haar christelijke evenknie ACV, wou dit niet zomaar aan zich laten voorbijgaan en komt nu zelf ook met drogredenen voor de dag om zelf een stakingsaanzegging te kunnen indienen.
Wanneer het gezond verstand zegeviert, hoeft het echter niet tot effectieve stakingen te komen. NMBS en (grote) vakbonden dienen dringend opnieuw aan tafel te gaan zitten om de aanwezige weeffouten in het in grond goed sociaal akkoord weg te halen en te zorgen dat alle treinbestuurders van die beloofde loonsverhoging kunnen genieten. Spoorreizigers kunnen er alleen maar dankbaar om zijn.