Razendsnelle metamorfose van tramlijn naar tramnet
De nieuwe kusttram van Nice die sinds 14 december van vorig jaar (2019) over zijn volledige lengte operationeel is, valt in niets te vergelijken met onze kusttram die over een afstand van 67 km de badplaatsen tussen De Panne en Knokke met elkaar verbindt. Integendeel is de nieuwe –tweede– tramlijn van Nice slechts 11,3 km lang, waarvan 3,2 km ondergronds. Ze verbindt de luchthaven met de zeehaven. Toch vervult deze nieuwe tramlijn nu reeds een belangrijke rol in het mobiliteitsgebeuren van de stad. Maar dit is niet alles want op het vlak van openbaar vervoer staat er in deze kustregio nog wel een en ander te gebeuren.
Het tramverhaal in Nice herbegon op 26 november 2007 met de opening van de eerste tramlijn in U-vorm, die al snel een heus succes werd. Waar initieel gerekend werd op 65.000 reizigers per dag zijn er dat vandaag reeds 100.000. Ze bereikt een potentieel van 126.500 inwoners en 42.000 werknemers, wat neerkomt op 37% van het aantal inwoners van de stad. De trams rijden er met een frequentie van 1 tram om de 4 minuten. In 2013 vond aan de eindhalte Pont Michel een korte maar belangrijke verlenging plaats tot aan de overzijde van de rivier Peillon, waardoor niet alleen de wijk Pasteur kon worden bediend, maar eveneens het universitair ziekenhuis van de stad. Aan beide initiële eindpunten, ‘Henri Sappia’ en ‘Pont Michel’, is een Park&Ride aanwezig die aansluiting geeft met de autosnelweg A8 die ten noorden in een boog rond de stad loopt. Een verdere doortrekking naar het oosten, met eindpunt de spoorweghalte ‘L’Ariane’, staat nog op de tekentafel.
Het succes van de eerste tramlijn deed reeds op 4 december 2009 beslissen om te voorzien in een tweede tramlijn die quasi parallel met de kust een verbinding zou vormen tussen west en oost. Een eerste bescheiden stukje werd in dienst genomen op 30 juni 2018 waarna exact een jaar later een eerste belangrijke uitbreiding plaats vond waarbij ook de luchthaven op de tramlijn werd aangesloten en de voorlopige eindhalte ondergronds tot in het centrum van de stad werd gebracht, op de plaats waar bovengronds de eerste tramlijn op de Rue Jean Medecin voorbijkomt. Eind vorig jaar (2019) werd de tram dan ondergronds doorgetrokken tot aan zijn definitieve eindpunt aan de zeehaven.
Eerder, op 2 september van datzelfde jaar werd ook het hele busnet herschikt en hernummerd, waarbij zo goed als alle lijnbussen werden weggehaald van de bekende Promenade des Anglais en waarbij de voorstadsbussen en streekbussen uit zowel het noordwesten als het westen van de stad hun eindpunt kennen in de omgeving van de luchthaven.
Dit zorgde er meteen voor dat de nieuwe tramlijn niet alleen maar tijdens de daluren druk werd gebruikt, maar ook dat ook de kustboulevard Promenade des Anglais, die over een groot deel van het traject evenwijdig loopt met die tweede tramlijn, al meteen heel wat leefbaarder werd.
Het traject tussen de luchthaven en de zeehaven duurt 26 minuten en in een aanvangsfase wordt er gemikt op 105.000 reizigers per dag, wat er al gauw 140.000 per dag moeten worden. Meteen hoopt men dat ook heel wat automobilisten de overstap naar de tram zullen maken wat zowel de Promenade des Anglais als de binnenstad nog verder moet ontlasten. Bijzonder aan deze nieuwe tramlijn is dat het bovengrondse traject volledig draadloos is. Tijdens de haltes worden de batterijen van de tram gedeeltelijk opgeladen via bodemplaten. Tijdens het ondergrondse traject worden de batterijen dan volledig opgeladen bij middel van een bovenleiding.
Een maand voor het vervolledigen van de tweede tramlijn, op 13 november 2019, werd over een afstand van 7 km, waarvan 3,3 km gedeeld met de tweede tramlijn, ook nog een derde tramlijn in gebruik genomen Deze derde tramlijn loopt van noord naar zuid en evenwijdig met de stroom VAR. De tramlijn verbindt de luchthaven met de afrit nr. 52 van de A8, de kustsnelweg die van Marseille tot voorbij de Italiaanse grens loopt. Met een parking van 80 parkeerplaatsen aan de afrit van de autosnelweg en nog eens 200 parkeerplaatsen[1] aan het wat verder gelegen sportstadion Allianz Rivièra hoopt men de automobilisten tot een tramrit te verleiden terwijl ook de voetbal- en andere sportsupporters hun weg naar de tram zouden moeten vinden.
De afwerking van de tramlijnen 2 en 3 verliep dermate vlot dat de derde tramlijn bijna 4 jaar eerder kon worden opgeleverd dan oorspronkelijk werd vooropgesteld waarbij meteen ook het project voor een vierde tramlijn snel dichterbij brengt. Waar deze vierde tramlijn, die de luchthaven van Nice moet verbinden met het 7 km verder gelegen Cagnes-sur-Mer (eveneens evenwijdig met de kustlijn), niet eerder dan 2030 voorzien was, wordt voor het in dienst nemen van deze vierde tramlijn gemikt op begin 2026, of misschien wel eind 2025 en zouden zo ook wat buslijnen uit het oosten en noordoosten van Nice kunnen worden beperkt tot Cagnes-sur-Mer waar hier dan zou kunnen overgestapt op een snelle tram naar Nice. Dat zou dan op zijn beurt de dichtbevolkte kuststrook tussen Cagnes en Nice wat meer ademruimte moeten geven.
Daarnaast zijn er ook nog de plannen en voorbereidingen voor een nieuwe spoorlijn tussen de luchthaven van Nice en Cannes, maar dit wat meer landinwaarts dan de huidige spoorlijn die eerder de kustlijn volgt. Op het vlak van capaciteit zit de huidige kustlijn namelijk op zijn tandvlees. Maar dat is dan weer een ander verhaal.
(c) Nico Callens
[1] Ook nog 630 parkeerplaatsen aan CADAM, eindpunt van lijn 2 (!!!)
Deze tekst verscheen in Mondig Mobiel nr. 131 (jan-feb-maart 2020), het ledentijdschrift van reizigersvereniging TreinTramBus