De wereld verandert, migraties of niet… Van dit gegeven moet men uitgaan.
Eind jaren 80 kwam de globalisering op gang. Het uitte zich in de wijzigingen inzake migraties, maar even goed op vlak van de media, het internet, enz.. Vanaf 2000 draait de globalisering op volle toeren. Sterke veranderingen waar men mentaal niet op voorbereid is, zijn een uitgelezen terrein voor allerlei profeten, ook die van de professionele angstzaaierij. Zij waarschuwen bijvoorbeeld voor de honderden miljoenen mensen die vanuit Afrika Europa zullen binnen komen. Er komen beelden bij te pas over de val van het Romeinse rijk. Jawel, ook Attila en de Hunnen worden vanonder het stof gehaald. En een Latijnse spreuk ernaast doet het altijd goed.
Godsdienstoorlogen met enkele eeuwen vertraging
In het Nabije Oosten stelt zich ondertussen de uitdaging van het pluralisme en de verdraagzaamheid, Westerse stijl. Ook dat is een gevolg van de globalisering. In het verleden is zoiets er enkel gekomen nadat duizenden mensen elkaar eerst gedood hebben en men het op de duur genoeg vond. Zoals in het Westen vroeger, zijn zo’n godsdienstoorlogen vandaag weerom een bloedige cocktail van religieuze, politieke en economische belangen.
Beide, de globalisering en de godsdienstoorlogen, met de migraties die er onvermijdelijk uit volgen, laten een enorme indruk na in het geseculariseerde Westen.
Welk migratiebeleid hiertegenover?
Het probleem is dat zoiets politiek beheerd wordt door mensen die een goede expertise hebben, meestal, op communicatief vlak. Meestal ook hebben ze een goede expertise op vlak van financies, of economie, of zelfs stedelijk beheer. Maar migratie en globalisering, dat is van een andere orde. Gevolg is dat er van alles op tafel wordt gegooid: opvangcentra hier, opvangcentra dààr, muren, hekkens, geen muren, geen hekkens … Dat is de fase waarin we ons nu bevinden. Niemand heeft ‘het’ recept op zak. Maar zeg zoiets eens aan je electoraat. Not done. Weinigen durven zeggen dat het ‘tijd’ zal vergen… en dat de kunst erin zal bestaan om een nieuwe trend te creëren: een beïnvloeden van de gekende migratiemechanismen: push en pull factoren, centrum – periferie bewegingen, en netwerking. Logischerwijze zal een oplossing nochtans precies op die dynamieken moeten inspelen.
Push factoren? Ja, de Afrikaanse landbouw zal aan belang moeten winnen. M.a.w. het dumpen van goedkope Europese landbouwprodukten in Afrika moet stoppen, zoals Groen liet optekenen.
Pull factoren naar Europa moeten aan belang verliezen. Je kan dat op twee manieren doen: de toegang tot Europa schrikwekkend of zeer lastig maken (maar eerlijk gezegd: controleer alles maar eens op een sluitende wijze, veel geluk!), of factoren die Europa aantrekkelijk maken naar Afrika overplanten. Dat laatste vraagt creativiteit, maar is meer beloftevol op termijn. Ik zeg maar iets: bv. via associatie-verdragen tussen Afrikaanse en Europese onderwijsinstellingen een in Afrika blijven aantrekkelijker maken.
Op Centrum-periferie dynamieken en netwerking inwerken, zal altijd moeilijk zijn. Die dynamieken zijn nu eenmaal onderdeel van de globalisering zelf. Wat je wél kan realiseren, is een zeer doortastend inzetten op sommige criminele uitwassen die dit kan meebrengen, serieuzer dan vandaag gebeurt. En je kan ook proberen om daar een economische meerwaarde op te realiseren.
Mocht Europa nu al zijn geld eens welgemikt besteden aan enkele heel interessante groeipolen in Afrika en het Nabije Oosten, en op de culturele en economische meerwaarde-creatie via bestaande netwerken en centrum-periferie relaties, dan mag je er zeker van zijn dat het de druk op Europa zou doen afnemen.
Als men ziet dat nu al mensen uit Libië naar Niger terugkeren gewoon omdat het gerucht de ronde doet dat er daar een kans zal komen om op een normale wijze naar Europa te kunnen oversteken, waarom zou het dan niet even goed een pull factor kunnen worden als het gerucht de ronde doet dat er honderd percent zeker ‘polen van welvaart’ zullen gecreëerd worden langs de migratieroutes in Afrika zelf?
De godsdienstoorlogen… dat is natuurlijk iets anders. Zoiets moet men waarschijnlijk uitzweten, vrees ik, al zou men veel vlugger kunnen afdreigen met het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.
“My life is shaped by the urgent need to wander and observe, and my camera is my passport” citaat van Steve McCurry.
Zopas bereikte mij het droevige nieuws dat Anne De Graaf, een goede kennis van wie ik de uitdrukkelijke toestemming kreeg om deze twee foto’s van haar te gebruiken als illustratie bij deze tekst, is overleden.
Bovenstaand citaat vond ik op haar Facebookprofiel.