Sinds een Zweeds experiment over sommige effecten van het basisinkomen om budgettaire redenen vervroegd werd afgevlagd, is het wat stil geworden rond dit thema. Het lijkt wel of de voorstanders ervan murw in een hoekje zitten te meesmuilen.
Zelf blijf ik in de noodzaak van een dergelijk gegarandeerd minimaal basisinkomen geloven. Het is dan ook een hart onder de riem om vandaag in de opiniepagina’s steun te vinden bij Timothy Garton Ash, docent Europese studies aan de universiteiten van Oxford en Standfort (“Laat de natie niet over aan de nationalisten“; De Standaard 12/07/2018, pag. 34-35)
Het opiniestuk zelf gaat weliswaar over iets helemaal anders, namelijk over de nieuwe breuklijn binnen de Europese Unie met aan de ene zijde wat hij de mecronisten noemt en anderzijds de orbvinisten. Mecronisten zijn de aanhangers van de Duitse Merkel en Franse Macron, de orbivinisten de aanhangers van de Hongaarse Orban en de Italiaanse Salvin.
Maar in de marge van zijn betoog over die nieuwe breuklijn breekt hij ook heel duidelijk een lans voor wat hij een universeel basisinkomen noemt:
“De strijd om democratie in Europa heeft dus een immense takenlijst voor de kiezen. Het zal al moeilijk zijn om rationale, praktische antwoorden te vinden op de reële problemen van ongelijkjheid en onveiligheid. Onze doelstellingen bewegen gelijk mee met de digitale revolutie, razendsnel dus, we staan nog maar aan het begin van mogelijke antwoorden daarop. Misschien zijn daar radicale ingrepen voor nodig, zoals een universeel basisinkomen of een basisgarantie op werk.
Bij het verdedigen van een dergelijk basisinkomen kan de motivering soms sterk verschillen, maar met Timothy Garton Ash ben ik het alvast eens dat een dergelijk basisinkomen een noodzaak wordt om de gevolgen van de zich razendsnel maar vrij onzichtbaar voorzettende digitale revolutie op te vangen. Gewoon een noodzaak om de blijvend aanwezige rijkdom te herverdelen en deze niet enkel in de handen te laten van enerzijds enkele investesteerders en een handjevol mensen dat nog werk zal hebben, terwijl zij voor wie er gewoonweg geen werk meer zal zijn, volledig uit de maatschappelijke bood zullen vallen.