Tussen nu en 2021 dagelijks 2000 lijnbussen minder in hoofdstad van Groothertogdom
Zondag 10 december 2017 was een belangrijke dag voor de tot dusver verstikkende mobiliteit in de hoofdstad van het Groothertogdom. Niet alleen werd op die datum de eerste 4 kilometer spoor van de gloednieuwe stadtram in gebruik genomen, ook verscheen de spectaculaire funiculaire in het straatbeeld. Meteen krijgt de Luxemburgse hoofdstad ook twee nieuwe treinhaltes. Doch, dit alles is slechts de eerste fase van want eenmaal in 2021 de tramlijn over zijn volle 16,4 km lengte -in volledig eigen bedding en waarvan 3,5 km zonder bovenleiding- in gebruik is, zullen er dagelijks 2000 lijnbussen minder rondrijden in de Luxemburgse hoofdstad.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=7D2Na1pkcus&w=560&h=315]
10 december 2017: De maidentrip van de nieuwe Luxemburgse stadstram verliep tijdens hevige sneeuw (beeld: rtl.lu)
Funiculaire
Maar meest in het oog springend is de immense funiculaire die de verbinding vormt tussen het nieuwe treinstation “Pfaffenthal-Kirchberg (Pont Rouge)” op de spoorlijn Luik – Luxemburg en het voorlopige eindpunt van de tramlijn op de “Pont Rouge” aan het begin van de nieuwe economische slagader “Kirchberg”.
10 december 2017: Ook de maidentrip van de nieuwe Luxemburgse funiculaire mocht kennismaken met een verse laag sneeuw (beeld: rtl.lu)
Waar tot 9 december van vorig jaar de spoorforenzen uit zowel het noorden (Merch, Ettelbruck, Diekirch, Witlz, Clervaux, Troisvierges) als uit het zuiden (Esch-sur-Alzette, Rodange, Pétange, Athus en Longwy) via het Luxemburgse centraal station moesten reizen en daar moesten overstappen op een bus die hen naar hun kantoor op de Kirchberg bracht, kunnen ze nu overstappen in de nieuwe treinhalte “Pfaffenthal-Kirchberg”, waar na een ritje met de funiculaire een tram op hen wacht om hen naar kantoor te brengen.
De funiculaire is uitgerust met 4 cabines voor elk maximaal 168 personen en heeft een maximumcapaciteit van 7.200 te transporteren personen per uur. Dit laat toe om de reizigers van een bomvolle pendeltrein in een minimum van tijd naar de 39 meter hoger gelegen tramhalte aan de “Pont Rouge te brengen. Een ritje met deze schuine kabellift op rails is slechts 200 meter lang en neemt 63 seconden in beslag. Ze overwint daarbij een stijgingspercentage van 19 %.
Voor de forenzen uit het noorden levert dit sinds december in het minst gunstige geval per enkele reis een tijdswinst van minstens 22 minuten op. Forenzen uit het zuiden zijn vanaf nu minstens 8 minuten per enkele reis minder lang onderweg.
Tramlijn
Tijdsschema bij de aanleg van de nieuwe tramlijn. De eerste fase werd alvast in een ijltempo van 3 jaar gerealiseerd. Tegen eind 2021 moet de tramlijn over haar volledige lengte operationeel zijn.
Met zijn maximumcapaciteit van 7.200 personen per uur komt de maximumcapaciteit van de funiculaire dicht in de buurt van de maximumcapaciteit van de tramlijn die met een frequentie van een tram om de 3 tot 6 minuten is berekend op maximum 10.000 personen per uur en per rijrichting. Daartoe worden 45 meter lange tramstellen met een maximumcapaciteit van 450 personen ingezet.
Met zijn lengte van slechts 4 km oogt de eerste fase van deze tramlijn zeer bescheiden terwijl met eind januari zowat 8400 tramreizigers per dag men nog ver af zit van de beoogde maximumcapaciteit. Maar dat is niet belangrijk. Wel belangrijk is dat de tram er is want een en ander heeft toch flink wat voeten in de aarde gehad.
Zo werd in 1995 na een regeringswissel een eerste project gekelderd. Reden was onder meer flink wat verzet van de Kamer van Koophandel en van de handelaars van de Avenue de la Gare. En ook al zien diezelfde handelaars de aanleg van een trambaan door hun winkelstraat met lede ogen tegemoet, volgens de huidige planning zou de tram vanaf de lente 2020 reeds tot aan het Luxemburgse hoofdstation moeten rijden.
Tussen de “Pont Rouge” en het Luxemburgse hoofdstation zal de tram ook rijden op batterijen, waardoor op dit 3,5 km lange traject geen bovenleiding nodig is. Dit moet de aanleg van de tramlijn beter verteerbaar maken want op dit drukke traject, waar in de spits bussen op zich reeds een file vormen, wordt de verdere aanleg van een trambaan nog een heikele klus.
Tegen 2021 moet de tramlijn naar het noorden toe verbonden worden met de luchthaven Findel. Naarhet zuiden wordt de tramlijn vanaf het centraal station doorgetrokken tot “Cloche d’Or”, waar een volledig nieuw voetbalstadion komt. Het zal dan ook mogelijk zijn van trein op tram over te stappen in Howald, waar in december ook een nieuw station in gebruik werd genomen. De bouw van de volledige tramlijn wordt in totaal op 565 miljoen euro geraamd.
Zachte weggebruiker
De hoofdstad van het Groothertogdom is een stad met diepe valleien waar hoge bruggen de verbinding vormen tussen de verschillende stadsdelen. Toch wil men ook hier het fietsen promoten en voorzien in afzonderlijke fietspaden. Parel op de kroon is een wereldprimeur in de vorm van een hangende brug tussen de pijlers van de historische “Pont Adolphe”. Deze op 17 december in gebruik genomen hangbrug brengt fietsers en voetgangers over een afstand van 154 meter veilig over de vallei van de Pétrusse. Ze is 4 meter breed en 3,8 meter hoog en telt onder de “Pont Adolphe” 1050 verankeringspunten. Tussen de 800 en 1000 fietsers per dag maken gebruik van deze hangbrug. Ze heeft 6,2 miljoen euro gekost.
De iconische “Pont Adolphe” waar bovenaan, tussen de grote boog (net onder het wapenschild) de voetgangers- en fietsersbrug is opgehangen.
Dwarsdoorsnede van hoe de voetgangers- en fietsersbrug is opgehangen tussen de pijlers van de “Pont Adolphe”
Met de bouw van de funiculaire en een nieuw station “Pfaffenthal-Kirchberg” kwam er ook een nieuwe stadslift die een verbinding vormt met het groene, pittoreske en rustige gehuchtje Pfaffenthal, aan de oevers van de rivier Alzette, en van daaruit via de funiculaire met het voorlopige eindpunt van de tram aan de Kirchberg.
Bekeken vanuit het groene Luxemburgse gehuchtje Pfaffenthal ooit die 60 m hoge panoramische stadslift best wel indrukwekkend.
Dit is dan de tweede stadslift die dit gehuchtje ontsluit want op 22 juli 2016 werd aan de andere oever van de rivier een panoramische stadslift in gebruik genomen die terzelfdertijd plaats biedt aan 5 fietsers en hun fiets en 10 personen zonder fiets. In 30 seconden worden deze 60 meter hoger gebracht, waar dan wordt uitgestapt ter hoogte van het park “Fondation Pescatore” en waar dan op de Avenue de Porte Neuve aansluiting is met een pak stads- en streekbussen. In principe kan die stadslift maximaal 150 fietsers en 305 voetgangers naar boven brengen.
Heeft deze stadslift in de eerste plaats een mobiliteitsfunctie, meteen is ze ook een toeristische attractie geworden die heel wat bezoekers trekt terwijl men ook hoopt dat door het gehuchtje Pfaffenthal te ontsluiten, de toeristen hun weg zullen vinden naar dit tot dusver weinig bekende maar pittoreske en groene stadsdeel.
Dit alles is dus maar een eerste fase van de mobiliteitsomwenteling die de hoofdstad van het Groothertogdom momenteel meemaakt en die bij de volledige afwerking van het tramnet in 2021, en waarbij ook o.m. de luchthaven en het toekomstige sportstadium met de stadstram bereikbaar zullen zijn, zo’n 2000 lijnbussen zal weghalen uit de stad.
Deze reportage verscheen zowel in het voorjaarsnummer 2018 van “Mondig Mobiel” als in het maartnummer van “Magazine Personenvervoer” (dit tijdschrift heeft ook een gratis nieuwssite)