Er is lang veel geschreven en gezegd geweest over het feit dat het CGKR eertijds een proces aangevat had tegen de vzw’s die het Vlaams Blok financieel en met andere middelen ondersteunden. Vaak ging het om heel snelle oordelen en nogal wat misvattingen, precies of zo’n proces was indertijd heel snel , slordig en losjes uit de mouw geschud geweest. Misschien nog even de contouren zoals het probleem zich toen stelde kort even samenvatten. Ik denk dat ik vrij goed geplaatst ben om te weten wat meespeelde en hoe het liep. Men kan dan nadenken over hoe vandaag best geredeneerd wordt. Ik hou geen pleidooi noch in de ene noch in de andere richting. Maar teken de contouren van toentertijd.
Indertijd was de situatie de volgende. Overal (en tot bij mij persoonlijk in mijn bureau) zeiden vertegenwoordigers van het Vlaams Blok dat wat zij verkondigden nergens een aanzet was tot discriminatie, laat staan racistisch was. Immers, nooit had een rechter zich in die zin uitgesproken. Sommige VB-ers gingen daar prat op in hun discours. “Wij zijn absoluut niet racistisch, wij discrimineren niet, want zie… nergens is dit aangetoond.”
De bedoeling bij het CGKR toen was dat een rechter zich zou uitspreken over vooral het 70-punten programma van het VB, in zijn eerste versie, en omdat het “om herhaald aanzetten tot discrimineren” moest gaan, werden andere teksten erbij betrokken. Dit was het dossier zoals het bij de rechter ingediend werd.
Het CGKR wou de zaak buiten het communautaire en buiten het politieke houden en vroeg dus uitdrukkelijk aan de “Ligue des droits de l’homme” om zich geen burgerlijke partij te stellen. De “Ligue” heeft dit gerespecteerd. De Vlaamse Liga ging wel mee… en legde zelf nogal vlug een politiek verband, wat trouwens een tijdlang tot (ondertussen al lang bijgelegde) spanningen leidde tussen bepaalde mensen aan weerszijden. Nadien gezien vind ik ook wel dat het nogal naïef was van mijn kant om te hopen dat zo’n proces buiten een partijpolitiek debat gehouden zou kunnen worden.
Al snel bleek dat het VB de factor racisme in het proces vermeed en alles over de boeg gooide van “politiek proces”. De verdediging van het VB, overigens zeer intelligent geconcipieerd, ging in eerste instantie niet over de aanzetten tot discriminatie of racisme, maar puur over de vraag of dit nu een politiek proces was of niet. Aangezien de raadsheren van het CGKR zowel als van de Liga eigenlijk vooral specialisten in racismedossiers waren maar niet in die andere materie, werd door het CGKR een specialist in de materie aangetrokken, meester Verstraeten. Want het CGKR besefte dat die link met een politiek proces kost wat kost moest vermeden worden. Meester Verstraeten slaagde erin om het etiket “politiek proces” te vermijden, waardoor een assisenproces (waarvan we wisten dat dit nooit zou plaats vinden) vermeden kon worden, wat het VB nadien als een overwinning zou inroepen waarmee opnieuw zijn niet-racisme zou bewezen zijn. Want zo wordt dat dan natuurlijk voorgesteld naar buiten uit.
Wat het CGKR nooit gedacht heeft bij het indienen van het dossier is dat er in België zoveel tijd nodig was om tot een proces te komen in zo’n zaak, want ondertussen wijzigde het Vlaams Blok wel deels zijn discours. Het brutaal racisme en bruut discriminerende werden afgezwakt. En op het moment van de finale uitspraak was de heftigheid al wat gemilderd in het VB-discours.
De rest van het verhaal kent men…
Nu naar vandaag. Wat stel ik vast vandaag? Boek.be , de organisatie achter de Boekenbeurs, wil Egmont, de uitgeverij van het Vlaams Belang (de vervelling van het Vlaams Blok, en inderdaad niet langer verdediger van het 70-punten programma, eerste versie) wraken op de Boekenbeurs, en de rechter oordeelt dat niet bewezen is dat het Vlaams Belang racistisch is.
Nu staan Boek-be en Unia voor het probleem waar het CGKR voor stond midden jaren 90. Wat doen? Enerzijds is het waar dat het Vlaams Belang (af en toe een Winterke daar gelaten) minder racistisch en minder discriminerend uit de hoek komt in termen van de antiracisme-wet, dan in zijn 70-puntenprogramma eerste versie. Ik zeg dus niet dat het VB niet racistisch zou zijn, we hebben het over ’in termen van de antiracisme wetgeving’. Het is ook waar dat het discours bij enkele andere partijen opgeschoven is richting Vlaams Belang, huidige versie, zeker bij sommige politici van de N-VA, wat nog niet betekent dat ‘de’ N-VA racistisch zou zijn. Anderzijds is het eveneens waar dat het levensbeschouwelijk klimaat in Vlaanderen, zoals elders in Europa trouwens, opschuift in xenofobe zin, zonder dat er nog duidelijk tegenwerk geboden wordt (tenzij door minoritaire groepen).
Het is duidelijk dat het Vlaams Belang zich in de toekomst ter gelegener tijd op de uitspraak van die magistraat zal beroepen om zich verder te legitimeren. Ziedaar het probleem, zoals het zich, naar mijn aanvoelen, voor Unia en de Liga stelt. Niet eenvoudig.
https://www.demorgen.be/politiek/magistraat-niet-bewezen-dat-vlaams-belang-racistisch-is-b33d7ed1/