Na een lange pauze is mijn vorige post op deze blog nog maar van een week geleden:“Wereld op de rand van een onomkeerbare klimaatramp” was toen de titel naar aanleiding van een klimaatrapport van 14 vooraanstaande klimaatwetenschappers. Een dag later bevestigde het jaarlijkse ‘Emission Gap Report’ van de Verenigde Naties dat het met de uitstoot van broeikasgassen de verkeerde kant blijft uitgaan. En alsof de duivel er mee is gemoeid, is er nu die grote klimaatramp die grote delen van Spanje hebben geteisterd, en misschien nog wel verder teisteren.
Klimaatrampen van dergelijke omvang kennen we van tv-beelden van aan de andere kant van de wereld maar als toeristische bestemming is Spanje wel heel dichtbij. Flink wat Vlamingen hebben er hun thuis gevonden. Anderen hebben er een tweede verblijf en/of overwinteren er. Vooral het feit dat dicht bewoond gebied getroffen is en het aantal slachtoffers met lichamelijk en materieel leed niet te overzien is, doet ons huiveren.
Maar recent zijn er in Europa nog wel andere overstromingsrampen te tellen. Zo was er op 20 oktober nog heel wat klimaat-ellende in het Noorden van Italië terwijl er reeds de hele zomer melding wordt gemaakt van overstromingen. Nog maar een maand geleden was er eveneens een flinke overstromingsramp in Centraal Europa. Alle overstromingsrampen opsommen die zich tot dusver dit jaar hebben voorgedaan, is onbegonnen werk. En dan hebben we het nog niet over deze van 2023 en ook vroeger.
Niet alle soortgelijke natuurrampen krijgen evenveel aandacht. Sommigen zijn de dag nadien of hoogstends enkele dagen later in onze kontreien alweer vergeten. Maar dit is anders: de overstromingen die Spanje nu troffen of nog altijd treffen, blijven al enkele dagen nazinderen en de stroom aan allocalyptische beelden houdt niet op. En dat is nog maar het begin van de ellende. Los van het menselijk leed (op dit eigenste moment spreekt men van reeds meer dan 200 doden en dit aantal loopt nog verder op; niemand weet hoeveel personen er zich nog in of tussen de weggespoelde wagens of tussen het puin bevinden) is er de immense materiële schade die zeker niet van vandaag op morgen zal zijn hersteld.
Toch gebeurt een en ander op een moment dat er nog nooit zo weinig animo was om klimaatmaatregelen te nemen. Integendeel neemt men op verschillende plaatsen gas terug: Vlaanderen, Europa, … Het recentste Vlaamse regeerakkoord is een zwaktebod terwijl sinds de Europese verkiezingen ook daar de klimaatambities op een veel lager pitje staan.
Veel liever luistert men nu naar economen zoals Pierre Wunsch, Gouverneur van de Belgische Nationale Bank die ervoor waarschuwen dat een te orthodox klimaatbeleid onze exonomiën kanen ontwrichten. Alsof klimaatrampen zoals deze zich de jongste tijd vaker ontwikkelen, dat niet zouden doen? Besteedt men nu echt liever geld aan het opruimen dan aan het voorkomen?
Bij dat alles verdient een en ander een kanttekening. Tot dusver behoorde Europa tot de meest ambitieuze leerlingen van de klimaatklas. Rusland doet zijn oorlogseconomie draaien bij middel van de uitvoer van gas en olie. Dat Europa daarbij niet meer tot de afzetgebieden behoort, is niet erg. Die leemtes zijn ondertussen opgevangen bij middel van export naar elders, ook al moet men daarvoor gebruik maken van krakkemikkige schepen. En ook vanuit China en Amerika weinig bemoedigende ambities.
Vraag is of enkel (de teruggeschroefde) doelstellingen in Euroa het tij kunnen keren? Zelfs al zou er in onze contreien opnieuw sprake worden van verhoogde inspanningen, dan nog zal dit wellicht niet voldoende zijn.
Op dit moment zijn we op een punt beland dat we de klimaatverandering niet meer kunnen terugschroeven. We kunnen er enkel voor zorgen dat het niet nóg erger wordt. Maar de wil ontbreekt om er voor te zorgen dat zelfs dit laatste niet gebeurt.
We stonden er bij en kijken er naar… wacht tot een volgende klimaatramp zich voltrekt. En dat laatste zou wel eens in onze eigen tuin kunnen zijn.